Tùy bút Người lái đò sông Đà vang lên như một bản thiên anh hùng ca ở chốn núi rừng hùng vĩ. Tác phẩm được xem là viên ngọc quý của tập tùy cây viết Sông Đà vày Nguyễn Tuân chắp bút vào năm 1958, sau chuyến đi thực tế tại Tây Bắc. Gồm nhận xét cho rằng:
“Tùy bút Người lái đò sông Đà là vẻ đẹp với sức sống của Tây Bắc, nhỏ người Tây Bắc được tái hiện bằng một tấm lòng, một tài năng rất Nguyễn Tuân.”
Tác giả đã thành công xuất sắc khắc họa cần bức tranh độc đáo bao gồm sự hòa trộn giữa vẻ đẹp đầy trữ tình, thơ mộng với hung bạo, dữ dội của thiên nhiên Tây Bắc, từ đó có tác dụng nổi bật lên hình ảnh nhỏ người trong công cuộc xây dựng đất nước với khí thế nhân vật từ những điều bình dị, đơn giản nhất.
Với tấm lòng thương cảm và trân trọng, Nguyễn Tuân luôn luôn ký thác vào mỗi trang viết là linh hồn của cây cây bút suốt đời đi tìm cái Đẹp, để rồi tác giả đã gọi sông Đà thức dậy như một nhỏ người sinh động, luôn thể hiện đầy đủ được cốt cách, mỗi giá chỉ trị cơ mà bản thân hướng đến.
Bạn đang xem: Phê bình văn học người lái đò sông đà
2Vẻ đẹp hùng vĩ nguyên sơ của vạn vật thiên nhiên trong Người lái đò sông Đà
Nguyễn Tuân với thiên tùy cây viết Người lái đò sông Đà
Nguyễn Tuân sinh ngày 10 mon 7 tại thôn Nhân Mục, quận Thanh Xuân, Hà Nội. Ông lớn lên trong một gia đình trí thức công ty Nho cuối mùa, giữa cơ hội nền Hán học hơn nghìn năm rực rỡ bị thất thế, sụp đổ dần nhường chỗ mang lại Tây học.
Bởi thân sinh của ông là đơn vị Nho tài hoa, yêu thương nước sống dưới chế độ thực dân phong kiến suy tàn thuộc với việc thời niên thiếu tác giả đã thuộc gia đình cư ngụ khắp nơi ở các tỉnh miền Trung nên điều này đã ảnh hưởng ít nhiều đến phong thái sáng tác, quan điểm nghệ thuật nhưng mà Nguyễn theo đúng đuổi.

Ngay từ lúc nhỏ, tác giả đã say mê các tập thơ của Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương tuyệt Nguyễn Khuyến. Ông học đến cuối bậc Thành phổ biến nhưng lại bị đuổi học cùng không được làm việc ở bất cứ công sở nào trên toàn cõi Đông Dương, do tham gia vào cuộc bãi khóa chống đối gia sư người Pháp nói xấu người Việt nam vào năm 1929.
Kể từ đó, Nguyễn Tuân bắt đầu một cuộc sống với nhiều hành trình dài đầy gian truân, khúc khuỷu. Bởi ông ko thể chịu được cuộc sống áp bức của những người dân mất nước đề nghị nhà văn cùng một team bạn gồm cùng tư tưởng tự do đã lên đường vượt biên thanh lịch Lào nhưng lại bị bắt tại Thái Lan.
Sau khi ra tù, Nguyễn Tuân có tác dụng công việc thư ký kết và bắt đầu cầm bút, một số tác phẩm của ông được đăng tải trên các báo là Trung Bắc tân văn, An nam giới tạp chí, Tiểu thuyết thứ bảy tuyệt Đông Tây với nhiều cây viết danh khác biệt như Ngột Lôi, Thanh Hà, Nhất Lang.
Ông thử sức với nhiều thể loại như thơ, bút ký và truyện ngắn hiện thực trào phúng nhưng bao gồm lẽ thành công nhất vẫn là tùy bút. Năm 1938 nhà văn mang lại xuất bản Một chuyến đi, tập tùy cây bút – du kí đã đánh dấu những bước ngoặt mới sở hữu tên Nguyễn Tuân trên văn đàn Việt Nam.
Đời văn Nguyễn Tuân được phân thành hai giai đoạn tuy vậy hành với sự chuyển mình của văn học nghệ thuật là trước và sau biện pháp mạng tháng Tám cùng hai hướng đi chính, từ đó tác giả để bản thân gắn bó với bối cảnh đất nước, xóm hội cũng như đời sống nhân dân.

Trước bí quyết mạng mon Tám, công ty văn theo đuổi tía đề tài đó là chủ nghĩa xê dịch, vẻ đẹp quá vãng còn sót lại và đời sống trụy lạc nên bao gồm thể thấy những tác phẩm được xuất bản như Vang bóng một thời, Chiếc lư đồng mắt cua tốt Ngọn đèn dầu lạc đều có đậm những dấu ấn trên.
Tên tuổi của Nguyễn Tuân gắn liền với thời kỳ chủ nghĩa lãng mạn từ đầu những năm 40 của thế kỷ XX, khi trào lưu cách mạng bị khủng bố mạnh mẽ, đời sống nhân dân lâm vào hoàn cảnh cảnh bế tắc, khốn khổ nên những tác phẩm đã cho ra đời cũng phản ánh không ít mặt trái làng mạc hội thời gian bấy giờ.
Như một điều tất yếu, Thơ mới suy thoái nhường chỗ mang đến sự phạt triển của văn xuôi, truyện ngắn. Cảm hứng hiện thực đi sâu vào ý thức dân tộc của mỗi nhỏ người, xuất hiện trong một số tác phẩm do những nhà văn lãng mạn chắp cây bút như Thạch Lam bao gồm Hai đứa trẻ giỏi Nguyễn Tuân với Chữ người tử tù.
Có thể nói, những sáng tác của Nguyễn Tuân ở thời kỳ đầu đều nằm vỏn vẹn trong một chữ ngông. Theo sơn Hoài thì đó là nhỏ người biết đặt bản lĩnh của mình lên trên mặt thiên hạ, tạo mang đến bản thân nhiều huyền thoại bên trên mảnh đất văn chương màu sắc mỡ này.
Bởi ngán cảnh đời, cảnh người phải sống một cuộc đời lô bó, chật hẹp trên thiết yếu quê hương của mình nên Nguyễn Tuân lao vào những chuyến đi và cái thú xê dịch dường như đã ăn sâu vào máu. Ko những thế, đơn vị văn còn để bản thân nếm trải hết mọi lạc thú trên đời, ông đến rằng:
“Phải khiến cho trọn bổn phận tối thiểu của những thằng đời người. Nghĩa là phải sống. Sống với thị dục. Sống với giác quan. Sống bằng xác thịt. Chỉ bao gồm thế mới là hợp ý muốn của đấng sáng tạo tối cao tối linh đã sinh ra hết thảy nhân vật trên thế gian này.”
Theo Nguyễn Tuân thì Đi đó là hình thức tốt đẹp nhất của sự bay ly. Người lữ khách có trên bản thân chủ nghĩa xê dịch với một lòng muốn khuấy đảo cả không khí và thời gian, từ đó vẽ phải bức tranh toàn cảnh về cuộc sống, nhỏ người nơi bản thân đã từng đặt chân đến.
Đó là một hồn văn tự do, phóng túng, gồm sự hòa trộn độc đáo giữa lãng mạn với hiện thực, Nguyễn Tuân có tài trong việc sử dụng ngôn ngữ, xây dựng đưa ra tiết để hỗ trợ cho tác phẩm của mình trở đề nghị khác biệt, mang phong cách riêng mà không một ai trên văn đàn thời gian bấy giờ có thể làm được.
Các tác phẩm trước cách mạng mon Tám của ông tập trung vào thể loại tùy cây viết như tiểu thuyết Thiếu quê hương, Một chuyến đi, Tùy bút I cùng Tùy cây bút II. Nhà văn không chỉ tìm cái đẹp, dòng thanh cao từ những chuyến đi hơn nữa ngay trong bao gồm tâm hồn con người ở một buôn bản hội phong kiến đang dần lụi tàn.

Cách mạng tháng Tám đã cứu Nguyễn Tuân ra khỏi bể tắc trong sáng tác cùng cuộc đời, dòng tôi cá nhân cô độc ấy giờ đây đã hòa tâm hồn vào chiếc ta chung của nhân dân, đất nước. Ông hồ hởi, chan hòa vào niềm vui lớn sau chiến thắng, đó là:
“Mê say với ánh sáng trắng vừa được giải phóng, tôi đã là một dạ lữ khách hàng không mỏi quên ngủ của một đêm phong hội mới.”
– Lột xác
Quan điểm biến đổi của Nguyễn Tuân đã có nhiều chuyển biến và cầm cố đổi lớn. Bên văn tiếp tục đi nhưng đi ở đây nghĩa là tham gia phương pháp mạng với hăng hái chống chiến, cần sử dụng ngòi cây viết của bản thân đấu tranh nhằm phục vụ đến dân tộc.
Nếu trước bí quyết mạng tháng Tám, ông tập trung vào những nhân vật tài ba bất đắc chí sống dưới thôn hội phong kiến suy vong thì sau chiến thắng, Nguyễn Tuân đã dồn hết cây bút lực nhằm ngợi ca, tôn vinh nhân dân lao động mà theo bên văn thì chính là những người hùng trong công cuộc xây dựng đất nước.
Có một số tác phẩm tiêu biểu như Đường vui, Tình chiến dịch, Hà Nội ta đánh Mỹ giỏi với trong số đó không thể bỏ qua Sông Đà, thiên tùy cây viết đánh dấu bước chuyển mình trong tư duy nghệ thuật với lý tưởng thẩm mỹ cơ mà Nguyễn Tuân vẫn luôn theo đuổi.
Người lái đò sông Đà thuộc tập Sông Đà, tác phẩm là nốt nhạc ngân vang trong bản trường ca thiên nhiên hùng vĩ chốn Tây Bắc. Được đưa vào chương trình giảng dạy THPT, tùy cây bút không chỉ có trên mình chổ chính giữa huyết của đơn vị văn ngoại giả ghi lại sự thành công xuất sắc mới trên chặng đường văn xuôi cách mạng.
Vẻ đẹp hùng vĩ nguyên sơ của thiên nhiên trong Người lái đò sông Đà
Nguyễn Tuân luôn là người lỗi lạc, sống một cách đặc biệt không giống ai cùng cũng không cho ai bắt chước được mình, để đến thời điểm chết đi ông sẽ mang theo cái bản chính chứ ko để lại một bản sao nguyên cảo nào cả. Trong truyện ngắn Gió, tác giả đã có đôi lần nói về quan liêu điểm của mình rằng:
“Một buổi chiều sớm ấy, khi người ta đã không tin tưởng tưởng vào mẫu kỳ thú của cuộc sống nữa thì loại chết đã là một chân lý không cần phải chứng tỏ.”
– Gió
Đúng như Trịnh Công Sơn từng đến rằng, mục đích đầu tiên của văn học nghệ thuật là có đến cái hay, loại đẹp mang đến đời người. Tự thân nó không tồn tại mầm mống từ một sự mưu toan nào cả cho nên hãy cho nó thanh thản tự bởi và trường tồn là hiện thân đến điều thiện, dòng đẹp.
Khi đến với Người lái đò sông Đà, chúng ta lại được lênh đênh trênquãng Tà Mường vạt phía dưới Sơn La để mở lòng đón nhận những gì sơ khai nhất của tạo hóa, tất cả nghệ thuật đều là đứa con thơ trẻ của thiên nhiên.

Với ý thức tìm kiếm kiếm chất tiến thưởng mười đã qua thử lửa, nhỏ người và thiên nhiên nơi đây bỗng đáp ứng được những tiêu chuẩn khắt khe trong quan điểm nghệ thuật của Nguyễn Tuân. Tất cả sự đắm đuối tựa thiên thời bộc vạc nơi ngọn bút, từ đó tác giả đã vẽ buộc phải bức tranh đầy bắt mắt sinh động.
Giống với Hoàng Phủ Ngọc Tường khi viết Ai đã đặt tên cho loại sông, sông Đà được tác giả khai quật một cách trọn vẹn nhất những gì tuyệt mỹ của thiên nhiên. Thứ vật chất nguyên bản ấy lúc đi qua đôi mắt của kẻ mê say tình bỗng trở thành bản trường ca rầm rộ, hùng vĩ với tràn đầy phóng khoáng, tự do.
Xem thêm: Cách Khóa Không Cho Nhập Dữ Liệu Vào Ô Trong Excel Nhanh, Ai Cũng Thực Hiện Được
“Một thứ thiên nhiên Tây Bắc tất cả nhiều dịp trông nó vì vậy diện mạo và chổ chính giữa địa một thứ kẻ thù số một, quan sát cái thiên nhiên ấy, gồm những thời điểm thấy nó không “thơ thời Đường” ung dung hạ, mà lại thấy nó đó là một cuộc đấu tranh với thiên nhiên để giành sự sống từ tay nó về tay mình.”
– Người lái đò sông Đà
Vẻ đẹp ấy càng trở nên rõ rệt khi Nguyễn Tuân miêu tả quy trình người lái đò chiến đấu với con sông Đà bên trên một quãng thủy chiến. Khi hơn nữa rất xa mới đến phía thác dưới nhưng tiếng nước đã liên hồi réo lên như thanh âm của ngàn nhỏ trâu mộng đang lồng lộn giữa rừng tre nứa, nổi lửa muốn phá tan tất thảy.
Không nhẹ nhàng, yên ả như sông Hồng với đôi bờ phù sa color mỡ mà lại sông Đà hiện lên trước mắt người đọc với đầy sự hùng vĩ, dữ tợn nơi khúc thượng nguồn Tây Bắc cùng địa hình hiểm trở, khắp nơi đều là đá với những cấu tạo khác nhau.
Đó là những cảnh đá dựng thành vách chỉ đến cửa ngọ mới thấy Mặt Trời, đá thì chẹt ở giữa lòng nước tựa cái yết hầu khổng lồ. Nguyễn Tuân miêu tả cụ thể giúp cho ta tưởng tượng được sự lấn át, chiếm lĩnh của đá đang bao bọc cả cái sông, nó túng hiểm và mang ý nghĩa cách như thứ kẻ thù số một của nhỏ người.
“Hình như sông Đà đã giao việc mang lại mỗi hòn. Mới thấy rằng đây là nó bày thạch trận bên trên sông. Đám tảng đám hòn chia làm ba hàng chặn ngang trên sông đòi ăn chết cái thuyền, một cái thuyền đơn độc không còn biết lùi đi đâu để kiêng một cuộc giá lá cà có đá dàn trận địa sẵn.”
– Người lái đò sông Đà
Nguyễn Tuân tiếp tục đưa độc giả đi vào cuộc vượt thác ngôn từ trên hành trình dài văn chương đầy mạo hiểm, con sông Đà quãngghềnh Hát Loóng dài hàng vạn cây số, nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió đầy hối hả như muốn đòi nợ xuýt bất cứ người lái đò nào đi qua đây.

Sự nguy hiểm của những hút nước xoáy tít đáy xuất hiện đầy đột ngột vượt ko kể tầm kiểm rà của ông đò được tác giả so sánh tương đồng với dòng giếng bê tông thả xuống sông để chuẩn bị có tác dụng móng cầu, nó kêu và thở như bị sặc thuộc nhiều bè gỗ rừng trôi ngông nghênh ở khuỳnh sông dưới.
Sông Đà trở cần độc nhất vô nhị khi đi qua đôi mắt của Nguyễn Tuân, thác nước càng thêm sức công phá cùng sự góp mặt của hàng vạn tảng đá như nhỏ quái vật kiên định mai phục để bày thạch trận trong thâm tâm sông. Nhà văn đã gọi đó là một con thú đầy dữ dội với hung tợn chưa được thuần hóa.
“Cưỡi lên thác sông Đà, phải cưỡi đến thuộc như là cưỡi hổ.”
– Người lái đò sông Đà
Vòng thạch trận thứ nhất mở ra với năm cửa trận, bốn cửa tử và một cửa sinh. Ông đò ko được nghỉ tay mà buộc đổi tức thì chiến thuật để qua hết luồng tử, luồng sinh ở vòng tiếp theo. Không dừng lại ở đó, người chiến sĩ này còn phải căng hết trí óc tại trùng vây thứ ba, chiếc thuyền như mũi thương hiệu xé toạc nguy hiểm mà lại đi qua hết thác.
Thiên nhiên đã giúp Nguyễn Tuân phát huy tối đa trí tưởng tượng để nâng tùy cây viết Người lái đò sông Đà lên một tầm cao mới. Nét mực độc đáo ấy chỉ có thể là của riêng rẽ ông, một người nghệ sĩ được định nghĩa hết sức trọn vẹn và đầy đủ nhất trong tác phẩm.
Thứ ngôn ngữ cô đọng, gồm hồn có đầy đủ hình thể ấy đã tạo nên sự một dòng sông Đà hùng vĩ với đậm chất khinh bạc với phóng túng bấn đúng như bé người Nguyễn Tuân. Hình tượng nhưng nhà văn xây dựng tràn đầy hơi thở tự do, vạn vật thiên nhiên đi vào trang viết bỗng trở thành kẻ sống không luật lệ, gò bó.
Nét đẹp thơ mộng trí tuệ của cái sông
Sự chuyển loại êm ái của sông Đà ở khúc hạ lưu đã khiến mang đến câu văn của Nguyễn Tuân trở cần mềm mại với uyển chuyển. Vẻ đẹp trữ tình ấy hiện lên qua những mắt nhìn khác nhau giúp người đọc bao gồm thể chiêm ngưỡng loại sông với nhiều diện mạo và khơi gợi vô số xúc cảm.

Lúc này sông Đà không hề mang bên trên mình dáng vẻ hung tợn như một con thủy quái mà lại lại trở phải dịu dàng, quyến rũ như làn tóc bồng bềnh, êm ả của người đàn bà miền Tây Bắc vào những buổi cơm lên khói, vào những mùa thơm nếp xôi.
“Con Sông Đà tuôn nhiều năm tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc, chân tóc ẩn hiện vào mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo mon mười hai với cuồn cuộn mù khói núi mèo đốt nương xuân.”
– Người lái đò sông Đà
Một chiếc sông thoắt ẩn thoắt hiện giữa bồng bềnh mây khói thuộc những sắc màu sắc tinh khôi của hoa ban, hoa gạo. Nguyễn Tuân đã coi nó như cố nhân để khi gặp mặt, ông thấy lòng vui như nối lại nằm mê đứt quãng, như thấy nắng giòn tung sau kì mưa dầm đầy hối hả.
Cảnh vật bao bọc cứ lặng yên ổn chẳng nói một lời, nó cứ nằm ở đó nhưng mà nghe ngẩm tiếng nói của người miền xuôi, hai bên bờ hồn nhiên như nỗi niềm cổ tích tuổi xưa. Ngày xuân sông Đà xanh màu sắc ngọc bích, vào trẻo và thanh bình nhưng đến mùa thu lại chín đỏ tựa da mặt người đã bầm đi do rượu.
Miền hoang dại sở hữu hương rừng Tây Bắc, nương rẫy nhú lên mấy lá ngô non đầu mùa, đàn hươu cúi đầu lặng lẽ ăn những búp cỏ gianh đẫm sương đêm. Lúc này bờ sông hiện lên như một bờ tiền sử, thuở hồng hoang lúc chưa có dấu vết của con người.
“Con hươu thơ ngộ ngẩng đầu nhung khỏi áng cỏ sương, chăm chăm nhìn tôi lừ lừ trôi trên một mũi đỏ. Hươu vểnh tai quan sát tôi ko chớp mắt nhưng như hỏi tôi bằng dòng tiếng dành riêng của con vật lành.”
– Người lái đò sông Đà
Thiên nhiên đã với đến mang lại Nguyễn Tuân những xúc cảm không cần chờ đợi, nó cứ tuôn trào, đến một giải pháp dồn dập như những bé sóng mãi đập vào bờ, từ đó nhà văn đã khắc họa nên hình ảnh sông Đà không chỉ man dại như nhỏ thú chưa được thuần hóa mà hiện lên tựa người đàn bà rất đỗi dịu dàng.
Chất tiến thưởng mười trong Người lái đò sông Đà
Sau giải pháp mạng tháng Tám, quan liêu niệm nghệ thuật của Nguyễn Tuân bao gồm bước nuốm đổi với sự hòa mình vào thời đại. Người nghệ sĩ ấy lúc này quan niệm rằng, mẫu Đẹp ko chỉ nằm ở vượt khứ và thiên nhiên mà còn ở nhân dân, những nhỏ người sở hữu trên bản thân vẻ đẹp lao động đang từng ngày góp phần xây dựng đất nước.
Những giá trị tuyệt đẹp ấy không cần phải lặn lội trở về thời quá vãng mà từ bây giờ nó hiện hữu tức thì trong cuộc sống, cứ sinh sôi nảy nở như hoa cỏ, dạt dào tràn đầy hương thơm với Người lái đò sông Đà là biển trưng của nhân dân, đến nhiều con người ko tên tuổi luôn luôn cần cù, chăm chỉ.

Ông lái đò trong tác phẩm hiện lên là một người lão luyện, trở thành linh hồn muôn thuở của muôn nghìn sóng nước. Đó là nét đẹp của sự dũng cảm, dám chinh phục thiên nhiên, cho dù sông Đà như bản thiên anh hùng ca thì ông vẫn thuộc lòng từng dấu chấm câu, từng nét xuống dòng.
Sự chiến thắng mà họ thường ngợi ca ấy lại trở thành một điều rất đỗi bình thường đối với những con người có tác dụng nghề lái đò ở nơi đây. Sau thời điểm vượt qua những cửa ải, không người nào bàn về nó cả bởi đó là cuộc sống của họ, tận tụy cùng âm thầm cống hiến.
“Đêm ấy nhà đò đốt lửa vào hang đá, nướng ống cơm lam cùng toàn buôn dưa lê về cá anh vũ đầm anh, về những mẫu hầm cá hang cá mùa ko nổ những tiếng to như mìn bộc phá rồi cá toá ra đấy tràn ruộng.”
– Người lái đò sông Đà
Tác phẩm như mẫu thác lớn chảy qua vùng Tây Bắc, mãi ngạo nghễ, trường tồn với thời gian. Tùy bút luôn luôn đong đầy nhờ dòng đẹp của chất xoàn mười nảy sinh từ quần chúng lao động thầm lặng, đó là những bé người tài giỏi nghệ sĩ trên mặt trận xây dựng đất nước với sự uyên thâm để chinh phục vạn vật thiên nhiên và cuộc đời.
Bởi mỗi lần vượt sông Đà, người lái đò đều tì con sào lên ngực, cần sử dụng trái tim có tác dụng điểm tựa để vượt qua bé thác gập ghềnh, đầy dữ dội buộc phải trên ngực ông gồm những vết sẹo bầm lên như khoanh củ nâu. Với cảm hứng vinh danh nghệ thuật khổng lồ lớn, Nguyễn Tuân đã xem vết sẹo đó là tấm huân chương lao động khôn cùng hạng.
Tác phẩm được ra đời vào thời gian miền Bắc thực hiện công cuộc xây dựng làng mạc hội chủ nghĩa đề nghị đời sống nhân dân, sự hăng say, hồ hởi phục vụ cho quá trình ấy đều là nguồn cảm hứng để Nguyễn Tuân và những nhà văn khác hướng đến nhằm ngợi ca, vinh danh con người.
Đối với Nguyễn Tuân thì mảnh đất Tây Bắc là một tấm lòng tin không bờ không bến, dân tộc vùng cao với đồng bằng luôn luôn dựa vào với nhau để dựng xây cuộc đời đẹp sáng nơi cao nguyên tiềm tàng, tràn đầy nghị lực sống.

Nguyễn Tuân say mê, tò mò cốt phương pháp của những con người lao động. Không chút ồn ào và vội vàng, họ chậm rãi để cống hiến bản thân cho đất nước, đưa ra viện mang đến miền nam giới chống giặc cũng như góp phần tạo ra một tương lai tươi sáng, tốt đẹp hơn.
Tùy bút là cột mốc đỉnh cao trong sạch tác của Nguyễn Tuân giai đoạn 1945 – 1975, Người lái đò sông Đà được coi như con đường mới nhiều sức sống, nhiều trang viết hiện lên với chất thơ, chất trữ tình và cái tôi lãng mạn mà lại người nghệ sĩ tài tình ấy vẫn luôn bộc lộ.
“Sức mạnh của đất nước luôn hiện hình bên trên từng tấc gang đường xa. Đường dòng là nơi gặp gỡ, là chỗ hò hẹn, bên trên đường dài họ sẽ gặp cái đau khổ lớn của hiện tại đang thai nghén cho dòng sáng tươi ngày tới.”
– Đường vui
Người lái đò sông Đà là một vào những tác phẩm đại diện cho chủ nghĩa xê dịch của Nguyễn Tuân, ở mỗi trang viết ấy luôn luôn tồn tại thứ tinh thần lãng du để khơi nguồn niềm si muốn viết. Loại Đẹp xuất hiện ngày càng giản đơn, bộc phát không chỉ ở cảnh mà hơn nữa ở người.